ابزار منو ثابت

ممیزی در صنعت و ساختمان میبایست بر اساس یک استاندارد معین و در چارچوب برنامه ای مدون اجرا گردد. استاندارد AS/NZS 3598 ، یکی از معدود استانداردهای بین­المللی ممیزی انرژی می­باشد که توسط شرکت خانه انرژی ترجمه و کتاب آن قابل تهیه می­باشد. سیاست و متولوژی ممیزی انرژی شرکت بر اساس استاندارد مذکور در هرصنعت اجرا میگردد که در سه سطح مختلف به شرح زیر قابل اجرا است.

الف) سطح 1

ب) سطح 2

ج) سطح 3

کاربر انرژی می­تواند تصمیم بر ممیزی فقط در یک سطح را داشته باشد، یا می تواند با ممیزی سطح یک شروع کرده و از نتایج آن جهت اتخاذ تصمیم به جریان کار در یکی از سایر سطوح استفاده نماید. مضمون و زمان لازم جهت ممیزی مرتبط با اندازه محل و هزینه سالانه استفاده انرژی متغیر خواهد بود. درآمدهای حاصل از صرفه جویی­ها می­توانند در گزارش هر سطح از ممیزی تعیین و مطرح شوند. هرچند درستی ارقام هزینه ها و پس اندازها باید شرح داده شوند.

الف: ممیزی سطح 1

یک ممیزی سطح 1 که گاهی اوقات دیدکلی نامیده می­شود، امکان ارزیابی کلی مصرف انرژی محل جهت تعیین این که آیا استفاده انرژی منطقی یا بیش از اندازه است را فراهم می­نماید. این استاندارد ارزیابی­های داخلی از محل را فراهم می­سازد به گونه ای که اثر اندازه­گیری انرژی بتواند پیگیری و ارزیابی شود. این عمل می­تواند نوعی مطالعه کتابخانه­ای باشد؛ هر چند اطلاعات ارائه شده، یا گردآوری شده باشد، ممیز نیازمند صلاحیت برای توانایی تعیین سطح کلی بازدهی محل باشد. از ممیزی سطح 1، انتظار می‌رود که یک دیدکلی دهد، که در آن سفارش کلی صرفه‌جویی و هزینه‌ها باشد. درستی ارقام در این سطح از ممیزی معمولاً در حدود 40% ±  می‌باشد.

ب: ممیزی سطح 2

ممیزی سطح 2، منابع انرژی یک محل، مقدار انرژی عرضه شده، و اینکه انرژی به چه میزان استفاده شده است را تعیین می‌نماید. همچنین نواحی که در آن صرفه‌جویی می­تواند محقق گردد را شناسایی کرده، اندازه‌گیری‌هایی که باید انجام شود را توصیه میکند، و بیانیه­ای از هزینه‌ها و پتانسیل صرفه‌جویی‌ها را فراهم می‌نماید.

ممیزی سطح 2 یک بررسی استفاده انرژی است، که انتظار می‌رود یک ارزیابی مقدماتی از هزینه­ها و صرفه‌جویی‌ها فراهم نماید. درستی ارقام معمولاً در حدود 20% ±  است.

ج: ممیزی سطح 3

ممیزی سطح 3 تجزیه و تحلیل جزئی از نحوه استفاده انرژی، صرفه‌جویی‌های می تواند محقق گردد، و هزینه‌ دستیابی به آن صرفه‌جویی‌های را فراهم می‌آورد. این ممیزی می تواند کل محل را پوشش دهد یا در یک بخش جداگانه متمرکز گردد، همچون یک فرآیند صنعتی مجزا یا یکی از بخش­های خدماتی. ممیز  می­تواند بیشتر اوقات یک متخصص جهت انجام بخش­های ویژه یک ممیز استخدام کند یا می تواند نیازمند نصب محلی قرائت­گری و ثبت وقایع باشد.

فراورده­های نفتی در صورت صرفه­جویی واحدهای تولیدی، مسائل و مشکلات مرتبط با محیط زیست ناشی از مصرف غیر مجاز سوخت، مدیریت مصرف انرژی و بالا بردن بازده و بهره­وری انرژی در صنایعی مانند پایش و انتقال گاز به یک ضرورت اساسی تبدیل شده است. اقدامات ممیزی انرژی در یک واحد صنعتی، به بررسی، شناسایی و چگونگی مصرف انرژی در یک سیستم می­پردازد. با اجرای ممیزی انرژی در یک واحد صنعتی می­توان به یک بینش صحیح از واحدهای مصرف کننده انرژی دست یافت.

 پس از انجام یک ممیزی انرژی مناسب، به برخی راه کارهای تعریف شده و مرتب شده دست خواهیم یافت که میتوان با اجرای سناریوهای پیشنهادی، درصد مشخصی از مصرف انرژی در واحد مورد نظر را تقلیل داد. بنابراین فاز اول، شناخت سیستم از نحوه تولید محصول، مقدار مصرف حامل­های مختلف انرژی و نقاط پر­مصرف و کلیدی در پروسه تولید و تعیین الگوی مصرف انرژی در واحد صنعتی می­باشد.

الگوی مصرف انرژی را نیز می­توان از طریق گردآوری قبوض انرژی سال­های گذشته بدست آورد. تحلیل تغییرات دوره­های گذشته قبوض انرژی می­تواند در تعیین نقش اثرات فصلی و تغییرات آب و هوا در مصرف انرژی به ممیزی انرژی کمک کند. اهم فعالیت­ها و داده­های مورد نیاز وضعیت مصرف انرژی و تجهیزات آن که بصورت یک نرم­افزار بانک اطلاعاتی تدوین می­گردد بشرح زیر می­باشد:

• جمع­آوری اطلاعات طراحی، مدارک PFD، P&ID، ESD، UFD، نقشه­های As Built، اطلاعات مربوط به بالانس جرم و انرژی، مصارف بخش­های مختلف سایت و…
• شرایط طراحی تجهیزات سایت در بخش فرآیند.
• لاگ­شیت­های ثبت اطلاعات مصارف انرژی تجهیزات مختلف.
• سوابق کلیه اقدامات مرتبط با مباحث مدیریت انرژی
• آمار تولید محصولات، مصارف حامل های انرژی به صورت تفکیک شده و مصارف مواد اولیه 3 سال گذشته.
• اطلاعات طراحی واحد صنعتی به همراه آخرین تغییرات اعمالی.
• نحوه کنترل تجهیزات و فرآیند های مختلف .
• بررسی مشخصات فنی تجهیزات اصلی انرژی بر خط تولید و غیره.
• تفکیک و تعیین مصارف انرژی در هر یک از بخش‌های عمده واحدهای مختلف با توجه به اطلاعات دریافتی.
• مشخص نمودن محل نصب دستگاه­های اندازه گیری و انجام  آماده سازی‌‌‌‌های لازم.
• نصب موقت دستگاه­های اندازه­گیری از قبیل آنالیزور احتراق، آنالیزور برق و دماسنج تشعشعی و دیگر تجهیزات تخصصی .
• شناسایی عوامل موثر در تلفات انرژی از طریق مشاهدات عینی ، مطالعه عملکرد دستگاهها­.

هدف اصلی در این مرحله، ارزیابی خصوصیات سیستم­های انرژی، تعیین راندمان تولید و تعیین الگوی مصرف انرژی در واحد صنعتی می­باشد که همگی با در اختیار داشتن اطلاعات فوق حاصل خواهند شد. بنابر این اقدامات زیر جهت دستیابی به اهداف ذکر شده ضروری خواهد بود

• تعیین شاخص شدت مصرف انرژی
• تعیین وضعیت مصرف انرژی و راندمان عملکرد تجهیزات عمده مصرف کننده و تبادل کننده انرژی در واحدها(یوتیلیتی ها)
• بررسی وتعیین وضعیت مصرف الکتریسیته و توزیع آن
• شبیه سازی و تحلیل فرآیند
• پتانسیل های صرفه جویی انرژی و بهینه سازی مصرف انرژی
• ارزیابی اقتصادی

ممیزی انرژی مجموعه اقداماتی است جهت شناسائی، نحوه توزیع مقادیر و موقعیتهای مصرف  حامل های انرژی در یک فعالیت یا فرآیند، که طی اجرای آن، فرصت ها و امکانات صرفه­جویی انرژی مشخص و ارزیابی می­گردد. هدف ممیزی انرژی تعیین راه­حل­هایی برای کاهش مصرف انرژی بر واحد تولیدی محصول(خروجی) و همچنین کاهش هزینه های بهره­برداری می­باشد. عمده­ترین موانع موجود در انجام ممیزی انرژی عبارتند از:

• عدم اطلاع کافی در مورد ممیزی انرژی و فواید آن
• محدودیت منابع انسانی، فنی و مالی

نکات مهمی که می­بایست پیرامون ممیزی انرژی مد نظر قرار گیرد عبارتند از:

1. گروه ممیزی باید شامل تخصص­های فنی لازم و مربوطه باشد.
2. تکرار و تداوم اجرای ممیزی انرژی متناسب به تاثیر فعالیت­ها و اقدامات برنامه مدیریت انرژی.
3. موفقیت ممیزی انرژی بستگی به آمادگی­ها و پیش زمینه هایی دارد که قبل از انجام اقدامات عملی فراهم شده است.
4.  فهرست محدودی از اقدامات باید تهیه شود، تهیه خلاصه فهرستی از اقدامات، الزامی می­باشد.
5. گزارش ممیزی باید درمدت زمان مشخص تهیه و تکمیل گردد.
6. توصیه­ها و پیشنهاد­های ارائه شده بر اساس اولویتهای هزینه­ای و زمانی طبقه­بندی می­شوند.
7. پیگیری اجرای سناریوهای تعریف شده در ممیزی انرژی.

واژه ممیزی انرژی در فرهنگ لغت یک نمونه­گیری برنامه­ریزی شده و بهبود هزینه های جاری تعریف شده است، در حالیکه  واژه “ممیزی انرژی” منظورهای زیر را برآورد می­کند:

• بدست آوردن مقدار و چگونگی مصرف انرژی یا تبدیل آن از شکلی به شکل دیگر.
• مشخص­کردن موقعیت­های کاهش انرژی.
• برآورده کردن اقتصادی روشهای کاهش مصرف فوق.
• فرموله­ کردن توصیه­های بهبود پروسه.

با توجه به ارزیابی عملکرد جاری در هر فرآیند صنعتی، اولویت ها در ممیزی انرژی را میتوان شناسایی و تعیین  نمود. معمولاً در واحدهای فرآیندی واحدی که دارای پایین­ترین راندمان و حداقل هزینه جهت ارتقاء راندمان سیستم باشد در اولویت نخست قرار دارد. همچنین رعایت استانداردهای لازم، خصوصاً مسائل زیست محیطی و ایمنی بایستی ملاحظه و رعایت گردد.

بهینه‌سازی و توجه به مدیریت انرژی از دهة 70 و همراه با بحران نفت مورد توجه قرار گرفت. پیشرفت غرب در این زمینه به­گونه ای بود که از سال 1975 تا 1980 توانستند فقط یک درصد از مصرف انرژی را کاهش دهند. از سال 1980 تا 1985 این کاهش به 15 تا 20 درصد رسید. در سالهای اول، عمده مشکلات بررسی شده و قوانین مورد نیاز وضع‌ گردید. از جملة این قوانین می‌توان به قوانین مالیاتی اشاره کرد. درحال حاضر غرب به جایی رسیده است که برای صرفه‌جویی در انرژی نیاز به هزینه‌های بسیار بالایی دارد، یعنی تکنولوژی مورد استفاده توسط کشورهای پیشرفته در حال حاضر حداکثر بازدهی را دارد.